Khu công nghiệp sinh thái tại TP.Hồ Chí Minh: Những khó khăn và thách thức

4 thách thức lớn

TP.Hồ Chí Minh, một trong 5 địa phương tham gia Dự án “Triển khai khu công nghiệp sinh thái tại Việt Nam,” đang gặp phải những thách thức lớn trong quá trình chuyển đổi các Khu công nghiệp (KCN) thành mô hình KCN sinh thái. Lãnh đạo TP.Hồ Chí Minh đã cam kết mạnh mẽ hỗ trợ dự án này, nhằm tạo tiền đề cho việc mở rộng chuyển đổi các KCN hiện tại sang mô hình sinh thái không chỉ tại đây mà còn trên toàn quốc.

Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi đối mặt với nhiều thách thức. Mặc dù các KCN chủ yếu phát triển đa lĩnh vực, nhưng hệ thống liên kết và hợp tác trong cùng một KCN còn hạn chế, khiến chuỗi cung ứng nguyên vật liệu gặp khó khăn. Thách thức về bảo vệ môi trường cũng đặt ra, đòi hỏi sự cải thiện trong sản xuất sạch và bảo vệ môi trường. Hạ tầng giao thông không đồng bộ cũng là vấn đề cần giải quyết, gây trở ngại cho quá trình vận chuyển và liên kết giữa các khu vực.

Thêm vào đó, chất lượng nguồn nhân lực không đáp ứng đủ nhu cầu chuyển đổi cơ cấu đầu tư. Điều này đặt TP.Hồ Chí Minh vào tình thế mất lợi thế cạnh tranh so với các địa phương khác về nguồn nhân lực chất lượng cao. Đổi mới công nghệ và áp dụng các công nghệ mới đòi hỏi nguồn nhân lực chất lượng cao để áp dụng.

Để vượt qua những thách thức này, TP.Hồ Chí Minh cần tập trung vào việc tăng cường liên kết doanh nghiệp, xây dựng môi trường làm việc sạch sẽ và bền vững, đồng thời nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và đầu tư vào hạ tầng giao thông. Chính sự hợp tác giữa chính quyền và doanh nghiệp sẽ là chìa khóa để thành công trong việc chuyển đổi KCN thành mô hình sinh thái hiệu quả.

Khuyến nghị từ chuyên gia

Việc phát triển các Khu công nghiệp (KCN) và Khu chế xuất (KCX) theo hướng sinh thái đang trở thành xu hướng quan trọng, đồng thời là một yêu cầu quan trọng để TP.Hồ Chí Minh khôi phục đà tăng trưởng trong lĩnh vực công nghiệp. Đây cũng là giải pháp quan trọng giúp thành phố hoàn thành mục tiêu phát triển công nghiệp, với hàm lượng khoa học – công nghệ dựa trên nền tảng công nghiệp công nghệ cao và kinh tế số. Đồng thời, nó cũng giúp đẩy mạnh sự phát triển của các ngành công nghiệp hỗ trợ và duy trì sự phát triển của bốn ngành công nghiệp trọng yếu, bao gồm chế biến lương thực, thực phẩm; hóa chất – cao su – nhựa; cơ khí; điện tử.

Để thực hiện mục tiêu và vượt qua những thách thức, các chuyên gia đề xuất một số khuyến nghị quan trọng. Trước hết, thành phố cần nâng cao nhận thức và kỹ năng của cộng đồng doanh nghiệp để thực hiện hiệu quả các giải pháp sử dụng tài nguyên và sản xuất sạch hơn. Sự hiểu biết về hệ sinh thái công nghiệp lý tưởng có thể không bao giờ đạt được trong thực tế, do đó, quan điểm ngần ngại thay đổi từ KCN truyền thống sang KCN sinh thái vẫn tồn tại ở nhiều doanh nghiệp. Do đó, cả nhà sản xuất và người tiêu dùng cần thay đổi thái độ, nâng cao nhận thức về khả năng tiếp cận các giải pháp tài nguyên hiệu quả và sản xuất sạch hơn trong một hệ sinh thái công nghiệp tích hợp để cải thiện chất lượng sống và môi trường sống, đồng thời tăng cường khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.

Xây dựng mối quan hệ hợp tác và liên kết trong quá trình sản xuất dựa trên tinh thần tự nguyện là một phương tiện quan trọng, đảm bảo lợi ích cộng đồng và kinh tế đồng thời. Chính quyền thành phố đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cấp các KCN thành KCN sinh thái thân thiện với môi trường. Điều này đòi hỏi có các chính sách, chủ trương và giải pháp cụ thể để hỗ trợ, khuyến khích sự hình thành của các KCN sinh thái, bao gồm miễn giảm phí thuê đất, hỗ trợ tài chính, đào tạo nhân lực, xây dựng thể chế và thu hút đầu tư vào cơ sở hạ tầng.

Nguồn nhân lực chất lượng cao, có khả năng ứng dụng, nghiên cứu và triển khai các giải pháp công nghệ và quản lý cho sự phát triển của KCN sinh thái được xem xét là một yếu tố quan trọng, đảm bảo thành công trong quá trình chuyển đổi và phát triển KCN sinh thái của thành phố. Chiến lược đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và chiến lược phát triển khoa học – công nghệ nên được kết hợp để đạt được mục tiêu chiến lược phát triển các ngành công nghiệp thâm dụng công nghệ, ngành công nghiệp mới và chuyển đổi, cũng như phát triển các KCN sinh thái.