Vật liệu Gỗ và Thị trường Tín chỉ Carbon: Cơ Hội và Thách Thức
Trong bối cảnh ngày càng tăng cường xu hướng tiêu dùng bền vững, ngành công nghiệp gỗ đang nắm bắt những cơ hội đáng kể từ việc sử dụng gỗ thay thế cho các vật liệu có phát thải cao như kim loại, nhựa, và bê tông.
Ngày càng lớn mạnh trong ngành xây dựng là Mass Timber (gỗ cấu kiện lớn), giúp gỗ mở rộng không chỉ trong sản phẩm nội thất mà còn trong các dự án xây dựng quy mô lớn. Ngoài ra, vật liệu từ gỗ đang có nguy cơ được tích hợp mạnh mẽ trong ngành năng lượng sinh khối tái tạo, tiêu dùng, và bao bì do khả năng phát thải thấp, dễ phân hủy, và tái chế.
Với khả năng phát thải âm, ngành công nghiệp gỗ, đặc biệt là lâm nghiệp, có thể đóng góp vào thị trường tín chỉ carbon. Tín chỉ carbon là đơn vị đo lường cho lượng khí nhà kính có thể kinh doanh hoặc giấy phép đại diện cho 1 tấn CO2 hoặc khối lượng khí nhà kính khác tương đương. Lâm nghiệp có thể cung cấp tín chỉ carbon bù đắp cho các ngành công nghiệp khác. Trong giai đoạn 2010-2020, lâm nghiệp phát thải khoảng 30,5 triệu tCO2e mỗi năm và hấp thụ -69,8 triệu tCO2e.
Tuy nhiên, để khai thác triệt để cơ hội này, ngành công nghiệp gỗ và lâm nghiệp đối mặt với nhiều thách thức. Cần xây dựng nguồn nguyên liệu ổn định và đủ lớn để đáp ứng nhu cầu đa dạng của các ngành công nghiệp gỗ. Đồng thời, việc bảo đảm tính bền vững môi trường là một nhiệm vụ quan trọng, đặc biệt là để đáp ứng cam kết quốc tế của Việt Nam.
Một thách thức khác là xây dựng hạ tầng quản trị để tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức, doanh nghiệp, và người dân có thể tham gia vào thị trường tín chỉ carbon. Cần một cơ sở hạ tầng dữ liệu mạnh mẽ để theo dõi và xác minh nguồn gốc, giúp tạo ra sự minh bạch và minh chứng cho các giao dịch trên thị trường.
Ngành công nghiệp gỗ còn có cơ hội lớn từ tín chỉ carbon được tạo ra từ rừng. Việt Nam có 14,2 triệu hecta rừng, chiếm 42% diện tích đất nước, cung cấp nguồn tín chỉ carbon dồi dào nếu quản lý hiệu quả. Việc trồng rừng cho mục tiêu lấn biển ở các khu vực biển phía Nam, Tây Nam cũng mang lại cơ hội.
Mặc dù đã có các quy định pháp luật về lâm nghiệp, tín chỉ carbon, chính phủ đang xây dựng các quy định chi tiết để hỗ trợ thị trường. Tuy nhiên, để thị trường tín chỉ carbon phát triển mạnh mẽ, cần sự hỗ trợ từ hạ tầng dữ liệu lâm nghiệp, nông nghiệp, và chuyển đổi số để tối ưu hóa hiệu quả và tính minh bạch của thị trường. Đồng thời, cần sự hợp tác chặt chẽ giữa Nhà nước, ngân hàng, và các định chế khác để tạo ra cơ chế thúc đẩy trồng rừng gỗ lớn, tạo giá trị gia tăng và thu nhập từ tín chỉ carbon.