Thách thức lớn đối diện với Việt Nam trong lĩnh vực giảm phát thải khí nhà kính đang trở nên ngày càng rõ nét. Theo ước tính của Bộ Tài nguyên và Môi trường, lượng phát thải CO2 của nước ta đạt khoảng 300 triệu tấn, với mức phát thải cá nhân là 3 tấn/năm. Năng lượng đóng vai trò quan trọng trong lĩnh vực phát thải, và với tình trạng đang phát triển, nhu cầu năng lượng ngày càng tăng. Trong khi đó, rừng là nguồn hấp thụ carbon lớn nhất, đóng vai trò quan trọng trong việc giảm phát thải.
TS. Lê Xuân Nghĩa, Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ rừng, và nêu rõ vai trò của tín chỉ carbon trong việc thúc đẩy mô hình này. Việt Nam có hơn 40 triệu tín chỉ carbon, bao gồm rừng, biển, năng lượng tái tạo và tiết kiệm năng lượng. Tuy nhiên, tín chỉ này đang trở nên khan hiếm do nhiều quốc gia có rừng nguyên sinh giảm sút.
Ông Vũ Chí Công, Giám đốc, trưởng bộ phận ESG của Vinacapital, đưa ra quan điểm về khó khăn lớn nhất của Việt Nam trong việc xây dựng thị trường carbon: nguồn nhân lực. Việc thuê chuyên gia quốc tế làm kiểm kê là chi phí không nhỏ, và nếu có nguồn nhân lực chất lượng cao trong nước, chi phí này có thể giảm đi đáng kể.
Đối với lộ trình phát triển thị trường carbon của Việt Nam, ông Nguyễn Thành Công, Phó trưởng phòng Kinh tế và Thông tin Biến đổi khí hậu, Cục Biến đổi khí hậu, Bộ TN&MT, mô tả kế hoạch thí điểm thị trường vào năm 2025 và chính thức vận hành vào năm 2028. Làm rõ về cấp độ kiểm kê khí nhà kính, ông Công nói về 3 cấp: cấp quốc gia, cấp ngành, và cấp cơ sở, với việc Bộ TN&MT đang quy định cho hơn 1.900 doanh nghiệp phải kiểm kê.
Mặt khác, ông cũng nhấn mạnh việc nâng cao nhận thức về thị trường carbon, không chỉ từ phía chính phủ mà còn từ doanh nghiệp. Cần rõ ràng về rủi ro và lợi ích của thị trường này, cũng như các rào cản thương mại liên quan đến khí hậu. Ông cũng chia sẻ về việc liên kết thị trường carbon của Việt Nam với thị trường quốc tế, đặc biệt là việc chia sẻ lợi ích tín chỉ carbon với các quốc gia khác.
Với sự chuẩn bị và cân nhắc kỹ lưỡng về chính sách, cơ sở pháp lý, và nguồn nhân lực, Việt Nam có thể tận dụng cơ hội từ thị trường carbon để giảm phát thải và đóng góp vào nỗ lực chung của cộng đồng quốc tế về biến đổi khí hậu.