Trong giai đoạn 2018 – 2025, mục tiêu ưu tiên là thúc đẩy năng suất, chất lượng, và giá trị gia tăng trong các ngành công nghiệp. Để đạt được điều này, chú trọng vào việc áp dụng hệ thống tổ chức sản xuất tiên tiến và tích hợp công nghệ lần thứ tư, mục đích là kết nối sản xuất công nghiệp với bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu. Ngoài ra, tập trung vào việc sử dụng tài nguyên và năng lượng một cách thông minh và hiệu quả, đồng thời xây dựng danh mục chi tiết về các dự án và nhà máy sản xuất công nghiệp có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao.
Lộ trình cụ thể đã được đề xuất để loại bỏ dần các thiết bị lạc hậu trong các nhà máy và đóng cửa các nhà máy gây ô nhiễm theo một kế hoạch có chiều sâu và hiệu quả. Những bước này nhằm đảm bảo sự phát triển kinh tế bền vững, không chỉ tập trung vào hiệu suất mà còn chú trọng đến việc bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.
Chúng ta hiểu rằng sự tích hợp giữa công nghệ và quản lý tài nguyên thông minh sẽ là chìa khóa quan trọng, mang lại ngành công nghiệp một tương lai mạnh mẽ và bền vững. Các nỗ lực này không chỉ hỗ trợ tăng cường vị thế kinh tế mà còn thể hiện cam kết đối với sự bảo vệ môi trường và sự thích ứng linh hoạt với những biến đổi toàn cầu.
Xây dựng và nâng cấp chuỗi giá trị sản phẩm trong các ngành công nghiệp như dệt may, da giày, hóa chất, thực phẩm, điện tử… nhằm tăng cường giá trị gia tăng và cải thiện khả năng tham gia vào mạng lưới sản xuất toàn cầu. Quá trình hội nhập và tự do hóa thương mại đã được đẩy mạnh trong thời gian qua, với việc phát triển thí điểm cụm liên kết ngành công nghiệp trong những lĩnh vực ưu tiên.
Trong ngành thép nội địa, ưu tiên đầu tư vào phát triển các nhà máy sản xuất các loại thép chưa được sản xuất trong nước, đặc biệt là các loại thép thân thiện với môi trường như thép tấm cán nóng và thép hợp kim phục vụ cho ngành cơ khí chế tạo. Lộ trình được xây dựng để dần loại bỏ các nhà máy gang, luyện thép và cán thép quy mô nhỏ, có công nghệ lạc hậu, thay thế chúng bằng những nhà máy hiện đại và tiên tiến, đáp ứng các yêu cầu về bảo vệ môi trường.
Đối với ngành công nghiệp khai thác tài nguyên, đặc biệt là than, dầu, khí và một số loại khoáng sản như alumin, limonit, manhetit, boxit, titan…, các biện pháp nhằm tăng cường hiệu quả khai thác và sử dụng đã được tổ chức, kèm theo việc đánh giá năng lực cạnh tranh và đề xuất giải pháp để khai thác nguồn tài nguyên một cách hiệu quả.
Khích lệ doanh nghiệp lớn đầu tư vào ngành công nghiệp ô tô một cách bình đẳng, không phân biệt giữa doanh nghiệp trong nước và nước ngoài, nhằm phát triển ngành công nghiệp ô tô Việt Nam để đáp ứng nhu cầu thị trường và đóng góp vào sự phát triển kinh tế và xã hội của đất nước. Các nhà sản xuất ô tô cần tập trung vào nghiên cứu phát triển và tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu của ngành.
Hỗ trợ và nâng cao năng lực nghiên cứu, thiết kế mẫu và sản phẩm mới trong lĩnh vực dệt may và da giày là một trọng điểm, với việc phát triển và liên kết ngành công nghiệp thời trang. Lộ trình đổi mới công nghệ và hiện đại hóa trong ngành dệt may và da giày được xây dựng để tạo giá trị gia tăng và thúc đẩy sự chuyển đổi cơ cấu ngành. Đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển nguồn nguyên liệu cho các ngành khác như chế biến thực phẩm, thuốc lá, giấy, dầu thực vật, sữa, và điều chỉnh cơ cấu sản phẩm để phù hợp với thị trường, nâng cao chất lượng và đảm bảo an toàn thực phẩm.
Tập trung vào phát triển công nghiệp hỗ trợ trong các lĩnh vực như điện tử, cơ khí, dệt may, da giày, cùng với việc rà soát và bổ sung chính sách để tiếp tục thực hiện chương trình cơ khí trọng điểm. Mô hình thí điểm được lựa chọn để hỗ trợ một số doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ trong lĩnh vực dệt may, da giày, linh kiện điện tử, ô tô… và triển khai nhân rộng các mô hình thành công.
Khuyến khích phát triển chế biến bằng công nghệ cao
Bên cạnh những nhiệm vụ đã được nêu, kế hoạch còn đặt ra việc phát triển các ngành công nghiệp ưu tiên nhằm tạo ra tác động lan tỏa cho toàn bộ ngành công nghiệp. Đặc biệt, ưu tiên lựa chọn đầu tư vào phát triển ngành công nghiệp chế biến sâu đối với các sản phẩm nông lâm, thủy sản, và đặc biệt là các sản phẩm mang đậm bản sắc Việt Nam, đồng thời khích lệ sự phát triển của các công nghệ cao trong quá trình chế biến.
Ngoài ra, quy hoạch còn đề ra mục tiêu thu hút đầu tư để phát triển nguồn năng lượng sạch, năng lượng tái tạo và năng lượng mới, nhằm đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia và thực hiện các mục tiêu về tăng trưởng xanh, giảm thiểu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu. Năng lượng sạch không chỉ là nguồn động lực cho sự phát triển bền vững mà còn cung cấp đầy đủ năng lượng với giá hợp lý, đồng thời tạo ra động lực cho sự phát triển của các ngành công nghiệp khác.
Trong lĩnh vực sản xuất cơ khí, kế hoạch đặt ra ưu tiên cao cho việc phát triển một số ngành và lĩnh vực quan trọng như ô tô, máy nông nghiệp, thiết bị công trình, thiết bị công nghiệp, thiết bị điện, thiết bị y tế, linh kiện phụ tùng ô tô, và đóng tàu biển. Qua đó, tăng cường khả năng cạnh tranh và sự đa dạng hóa trong ngành cơ khí.
Đồng thời, kế hoạch còn tập trung vào công tác xúc tiến thương mại và phát triển thương hiệu cho các sản phẩm công nghiệp, đặc biệt là những ngành công nghiệp Việt Nam được ưu tiên, cũng như thương hiệu của các doanh nghiệp công nghiệp trong nước. Sự chú trọng này bao gồm việc triển khai Chương trình xúc tiến thương mại quốc gia hằng năm, đặc biệt hướng tới các lĩnh vực có thế mạnh như chế biến thực phẩm, đồ uống, dệt may, da giày. Đồng thời, quan trọng là việc tăng cường sự phối hợp, cung cấp thông tin và hướng dẫn cho doanh nghiệp tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, đặc biệt là ở thị trường quốc tế.