Câu hỏi từ độc giả Doanh nghiệp:
Giải đáp từ TS. Trần Anh Tuấn (Meslab Dong-Han)
Chào bạn, tình huống bạn mô tả là một thách thức khá phổ biến tại nhiều doanh nghiệp sản xuất Việt Nam khi bắt đầu triển khai hoạt động R&D và Phát triển sản phẩm mới (NPD) một cách bài bản.
NPD không phải là việc riêng của R&D
Trước hết, cần khẳng định rằng quan điểm “NPD là công việc riêng của phòng R&D” là chưa chính xác và là một rào cản lớn cho sự thành công của sản phẩm. Như chúng tôi đã từng phân tích, NPD về bản chất là một nỗ lực liên chức năng, đòi hỏi sự tham gia và đóng góp tích cực từ nhiều bộ phận ngay từ những giai đoạn đầu tiên:
- Marketing & Kinh doanh: Cung cấp thông tin chi tiết về nhu cầu thị trường, khách hàng mục tiêu, định vị sản phẩm và chiến lược cạnh tranh.
- Sản xuất & Chuỗi cung ứng: Đánh giá tính khả thi về công nghệ sản xuất, tối ưu hóa quy trình, đảm bảo nguồn cung vật tư ổn định với chi phí hợp lý.
- Tài chính: Đánh giá hiệu quả đầu tư, quản lý ngân sách dự án.
- Pháp chế: Đảm bảo các vấn đề về sở hữu trí tuệ, tiêu chuẩn chất lượng và tuân thủ quy định.
Nếu thiếu sự tham gia này, sản phẩm do R&D tạo ra dù có thể tốt về mặt kỹ thuật nhưng lại có nguy cơ không đáp ứng thị trường, khó sản xuất hàng loạt hoặc chi phí quá cao, dẫn đến thất bại khi thương mại hóa. Đây là một sự lãng phí nguồn lực rất lớn cho doanh nghiệp, ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực cạnh tranh.
Làm thế nào để thúc đẩy hợp tác liên phòng ban trong NPD?
Để thu hút sự tham gia và hỗ trợ nhiệt tình hơn từ các bộ phận khác trong quy trình NPD, bạn và phòng R&D có thể cân nhắc triển khai các giải pháp sau:
- Truyền thông về Tầm nhìn và Lợi ích chung: Lãnh đạo công ty cần nhấn mạnh tầm quan trọng chiến lược của hoạt động NPD. Quan trọng là phải chỉ rõ lợi ích cụ thể mà một sản phẩm mới thành công mang lại cho từng bộ phận liên quan.
- Xây dựng Quy trình NPD rõ ràng, chuẩn hóa: Thiết lập một quy trình phát triển sản phẩm chính thức, trong đó xác định rõ vai trò, trách nhiệm, đầu vào và đầu ra cần thiết từ mỗi bộ phận ở từng giai đoạn. Sự rõ ràng giúp mọi người hiểu rõ họ cần tham gia ở đâu và như thế nào.
- Thành lập Nhóm Dự án Liên chức năng (Cross-functional Team): Với mỗi dự án NPD, việc thành lập một nhóm dự án bao gồm đại diện từ các bộ phận chủ chốt là rất cần thiết. Nhóm này cùng chịu trách nhiệm về sự thành công của dự án, thúc đẩy giao tiếp thẳng thắn và giải quyết vấn đề nhanh chóng.
- Tăng cường Giao tiếp và Tương tác thường xuyên: Tổ chức các cuộc họp định kỳ, các buổi trình bày cập nhật tiến độ dự án NPD để các bộ phận khác nắm bắt thông tin và có cơ hội đóng góp ý kiến kịp thời, tránh tình trạng “việc đã rồi”.
- Đào tạo và Xây dựng nhận thức chung: Cân nhắc tổ chức các buổi đào tạo, workshop nội bộ về quy trình NPD, về tư duy lấy khách hàng làm trung tâm (customer-centricity) hay các phương pháp như Design Thinking. Điều này giúp xây dựng ngôn ngữ chung và sự thấu hiểu về tầm quan trọng của việc hợp tác trong toàn doanh nghiệp.
- Sự Cam kết và Bảo trợ từ Lãnh đạo Cấp cao: Sự ủng hộ, chỉ đạo quyết liệt và tham gia trực tiếp (khi cần thiết) từ ban lãnh đạo là yếu tố then chốt để phá vỡ các “rào cản phòng ban” (silo effect) và thúc đẩy văn hóa hợp tác vì mục tiêu chung.
Việc thay đổi tư duy và cách làm việc phối hợp cần thời gian và sự kiên trì. Bằng cách áp dụng đồng bộ các giải pháp trên, tôi tin rằng phòng R&D của bạn có thể dần cải thiện sự phối hợp và nhận được sự hỗ trợ tích cực hơn từ các bộ phận khác. Điều này sẽ góp phần quan trọng vào việc nâng cao hiệu quả hoạt động phát triển sản phẩm mới và năng lực cạnh tranh của toàn công ty.
Bạn có thể đọc thêm các bài viết sau để rõ hơn về câu trả lời của chuyên gia:
- PDD#03: Phát triển Sản phẩm Mới (NPD): Không chỉ là việc của phòng Kỹ thuật
- PDD#04: Những lầm tưởng phổ biến về Phát triển Sản phẩm tại Doanh nghiệp Việt
Nếu cần hỗ trợ sâu hơn về việc xây dựng quy trình, đào tạo đội ngũ hay tư vấn vận hành R&D, đội ngũ Meslab luôn sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp của bạn.
Chúc bạn và doanh nghiệp thành công!
